اسید سیتریک خوراکی صدها سال است که در فرآوری مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته است و در واقع یکی از رایج ترین افزودنی هایی است که در میان مواد تشکیل دهنده اکثر محصولات غذایی و نوشیدنی با نام اسید سیتریک یا E330 برچسب گذاری شده است.
این ترکیب در مرکباتی مانند لیمو و لیموترش وجود دارد و همچنین در طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات دیگر از جمله توت ها و گوجه فرنگی در مقادیر مختلف یافت می شود. غلظت آن در مرکبات بسته به گونه متفاوت است. یکی از شاخص های غلظت آن در میوه ها میزان یا شدت طعم ترش است. اسید سیتریک می تواند به صورت بی آب یا مونوهیدرات وجود داشته باشد و به صورت دانه های سفید، دانه های کریستالی یا بی رنگ در دسترس است.
فهرست
ساختار اسید سیتریک خوراکی
اسید سیتریک دارای شش اتم کربن، هشت اتم هیدروژن و هفت اتم اکسیژن با جرم مولی کل ۱۹۲٫۱۲ گرم بر مول است. این اسید به عنوان یک اسید آلفا هیدروکسی با اسکلت سه کربنه طبقه بندی می شود. اسید سیتریک دارای یک گروه هیدروکسیل از(OH) و سه گروه اسید کربوکسیلیک (COOH)است و از نظر ساختاری ، سه اتم اکسیژن آن با اتم های کربن پیوند دوگانه دارند در حالی که چهار اتم اکسیژن آن با اتم های هیدروژن پیوند یافته اند.
کاربرد اسید سیتریک خوراکی در صنعت غذا
در صنعت غذا و نوشیدنی، اسید سیتریک خوراکی نقش مهمی در اکثر مواد غذایی و نوشیدنی های فرآوری شده ایفا می کند که در ادامه شرح داده شده است.
به عنوان طعم دهنده
اسید سیتریک نقش مهمی در افزایش طعم، به ویژه در صنعت نوشیدنی ایفا می کند، زیرا طعمی ترش و با طراوت ارائه می دهد که شیرینی بسیاری از نوشیدنی ها را خنثی می کند. بسیاری از سرآشپزهای مدرن نیز از این ماده استفاده می کنند، زیرا آنها را قادر می سازد تا طعم غذاهای خود را به خوبی تنظیم کنند و هر گونه شیرینی طبیعی ناخواسته را متعادل کنند.
عامل نگهدارنده
اسید موجود در اسید سیتریک آن را به یک نگهدارنده عالی برای غذا و نوشیدنی تبدیل می کند. وجود اسید در یک محیط از رشد باکتری ها جلوگیری می کند. بسیاری از محصولات و مواد غذایی با عمر طولانی حاوی آن هستند مانند کنسروها، گوشت های فرآوری شده، تنقلات خوش طعم و شیرینی. از اسید سیتریک نیز می توان برای جلوگیری از اکسید شدن و قهوه ای شدن میوه ها و سبزیجات تازه استفاده کرد که برای سرآشپزها هنگام تهیه و ارائه غذاهای تازه بسیار عالی و کاربردی است.
به عنوان تثبیت کننده
اسید سیتریک در سراسر صنایع لبنی، در تولید و فرآوری پنیر با ایجاد محیط مناسب برای جلوگیری از جدا شدن چربی ها کمک می کند.
به عنوان آنتی اکسیدان
استفاده از اسید سیتریک خوراکی در غذاهای فرآوری شده منجمد و به عنوان یک افزودنی در برخی روغن ها باعث افزایش عملکرد آنتی اکسیدان ها می شود که در نتیجه با کاهش میزان پوسیدگی باعث تازه نگه داشتن مواد غذایی برای مدت طولانی تر و کاهش ضایعات می شود.
در کنار بخش غذا و نوشیدنی، بسیاری از صنایع دیگر از اسید سیتریک به عنوان یک عنصر اصلی در تولیدات خود استفاده می کنند. این ترکیب در لوازم آرایشی و دارویی و به عنوان یک عنصر اصلی در پاک کننده ها استفاده می شود.
مواد غذایی حاوی اسید سیتریک خوراکی
- پنیر موزارلا، آب پنیر
- چربی ها و روغن ها
- میوه و سبزیجات منجمد، میوه و سبزیجات کنسرو شده یا کمپوت شده
- مربا، ژله و مارمالاد
- محصولات کاکائو و شکلات
- پاستا، گوشت چرخ کرده تازه، ماهی فرآوری نشده
- شیرین کننده های رومیزی به شکل مایع، پودر
- شیر خشک برای نوزادان، غذاهای فرآوری شده بر پایه غلات و غذاهای کودک
- آب میوه و نوشیدنی های مالت
فواید اسید سیتریک خوراکی
به تولید انرژی سلولی کمک می کند
اسید سیتریک نقش کلیدی در تحریک فرآیند متابولیک برای ایجاد انرژی دارد. بدون آن، کل مکانیسم تولید انرژی در بدن ناکارآمد است و بدن دیگر به اندازه کافی برای درمان و سم زدایی توانایی ندارد.
افزایش استفاده از منیزیم
بسیاری از مواد معدنی، از جمله کلسیم و منیزیم ، برای جذب موثر در معده نیاز به PH اسیدی دارند. افزودن اسید سیتریک خوراکی در برنامه غذایی به شما کمک می کند تا بهتر مواد غذایی را جذب کنید.
به سلامت پوست کمک می کند
اسید سیتریک علاوه بر فواید داخلی برای پوست شما نیز مفید است. اسید سیتریک بسیار قابض است. بنابراین می تواند منافذ پوست را کوچک کند، چربی و جوش ها را کاهش دهد.