رادیکال های آزاد در هنگام ورزش کردن بسیار تاثیرگذار هستند. رادیکال های آزاد مولکول هایی هستند که از گروه بندی اتم هایی تشکیل شده اند که به دلیل فقدان الکترون در یکی از اوربیتال های بیرونی ناپایدار می شوند. این ناپایداری رادیکال آزاد را بسیار واکنش پذیر می کند و بنابراین آماده واکنش با مولکول های دیگر است.
بسیاری از مطالعات نشان داده است که فعالیت بدنی شدید، متناسب با شدت و مدت آن، می تواند باعث افزایش رادیکال های آزاد ناشی از چندین عامل احتمالی از جمله افزایش مصرف اکسیژن، افزایش خون رسانی مجدد بافت عضلانی و اتوکسیداسیون شود.
اما باید به خاطر داشت که ورزش و تمرینات بدنی از یک طرف باعث افزایش سطح رادیکال های آزاد و از طرف دیگر باعث افزایش سطح آنزیم های مختلف آنتی اکسیدانی در بدن می شود. بدن انسان در واقع مجهز به سیستم های پیچیده و کارآمد محافظت از خود در برابر رادیکال های آزاد است. مواد محافظی که به بدن از آنها در مقابله با رادیکال های آزاد استفاده می کند، به عنوان آنتی اکسیدان شناخته می شود و به نوبه خود به آنتی اکسیدان های درون زا و برون زا تقسیم می شوند.
فهرست
آنتی اکسیدان های درون زا
آنتی اکسیدان های درون زا عمدتا آنزیم هایی هستند که در ارتباط با مواد معدنی خاصی مانند سلنیوم، مس، روی، منگنز و آهن کار می کنند. آنها به عنوان آنتی اکسیدان برای موادی مانند اسید اوریک، بیلی روبین، ترانسفرین، آلبومین عمل می کنند.
آنتی اکسیدان های برون زا
آنتی اکسیدان های برون زا، علاوه بر مواد معدنی مذکور برای تطابق با آنزیم ها، ویتامین E، ویتامین C، بتاکاروتن، فلاونوئیدها، لیکوپن، رسوراترول، آلفا لیپوئیک اسید و کوآنزیم کیوتن هستند.
استرس اکسیداتیو چیست
استرس اکسیداتیو عدم تعادل رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها در بدن است که می تواند منجر به آسیب سلولی و بافتی شود. اگرچه استرس اکسیداتیو به طور طبیعی در بدن رخ می دهد، اما افزایش رادیکال های آزاد پس از تمرینات بدنی و ورزش های رقابتی می تواند منجر به عوارض جانبی استرس اکسیداتیو در بدن شود. زیرا در کوتاه مدت بدن نمی تواند به طور طبیعی آنتی اکسیدان کافی برای خنثی کردن رادیکال های آزاد تولید کند. عوارض جانبی استرس اکسیداتیو از منظر ورزش عبارتند از:
- التهاب و تورم مفاصل
- درد عضلانی
- گرفتگی
رادیکال های آزاد محصول جانبی طبیعی مصرف اکسیژن در طول ورزش (یا هر فعالیتی) برای تجزیه آنزیم ATP (مخفف آدنوزین تری فسفات) برای انرژی هستند. برخی از استرس اکسیداتیو ناشی از ورزش در واقع می تواند سلامت شما را افزایش دهد. زیرا بدن شما را برای سازگاری با موقعیت های استرس زا آماده می کند. اما مانند همه چیزها، استرس اکسیداتیو بیش از حد ناشی از ورزش می تواند مضر باشد. مقادیر زیاد رادیکال آزاد به طور بالقوه سمی هستند و ممکن است به بدن و به ویژه به DNA آسیب وارد کنند.
استرس اکسیداتیو و ارتباط آن با ورزش
برای درک ارتباط بین استرس اکسیداتیو و ورزش، مهم است که بدانیم اکسیداسیون چگونه اتفاق می افتد. رادیکال های آزاد مولکول هایی هستند که یک الکترون اضافی دارند. اکسیداسیون زمانی اتفاق می افتد که رادیکال های آزاد سعی می کنند از شر الکترون اضافی خود خلاص شوند.
رادیکال های آزاد دوست دارند بارهای خنثی داشته باشند، بنابراین برای جبران، سعی می کنند الکترون اضافی خود را از بین ببرند یا یک پروتون (بار مثبت) را از مولکول دیگری بدزدند تا خود را تثبیت کنند. بنابراین در طول این مسیر به مولکول های دیگر آسیب می رسانند.
این عمل به طور بالقوه مضر است زیرا می تواند عملکرد طبیعی مولکول های دیگر را مختل کند و باعث شود که آنها به درستی کار نکنند. این جایی است که آنتی اکسیدان ها وارد عمل می شوند. آنتی اکسیدان ها مواد مبارزه کننده با اکسیداسیون هستند که از آسیب رادیکال های آزاد به مولکول های دیگر با قربانی کردن الکترون های خود جلوگیری می کنند.
بدن شما رادیکال های آزاد را در پاسخ به عملکردهای طبیعی بیولوژیکی و همچنین محرک های محیطی مانند آلودگی، ارتفاع زیاد، اشعه ماوراء بنفش و دمای شدید تولید می کند. برای مثال، سیگار کشیدن یا مصرف منظم الکل بیش از حد منجر به عدم تعادل مداوم رادیکال های آزاد می شود که می تواند باعث بروز بیماری های مزمن در بدن شود.
از آنجایی که استرس اکسیداتیو می تواند منجر به تولید رادیکال های آزاد اضافی شود، می تواند باعث بروز التهابات مرتبط با بیماری های مزمن، از جمله بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و سرطان شود. تحقیقات همچنین نشان می دهد که استرس اکسیداتیو با بیماری های تخریب کننده عصبی مانند آلزایمر مرتبط است.