نشادر (آمونیوم کلرید) نمک کریستالی سفید غیر آلی است که بسیار محلول در آب است. این ماده معدنی معمولاً در زباله های سوزان زغال سنگ به دلیل تراکم گازهای مشتق شده از زغال سنگ تشکیل می شود. همچنین در اطراف برخی از انواع دریچه های آتشفشانی نیز به وجود می آید. به عنوان طعم دهنده در شیرین بیان استفاده می شود .سالانه بیش از ۲۳۰۰۰۰ تن آمونیوم کلرید در ژاپن تولید می شود که بیشتر برای کود در کشت برنج استفاده می شود. با این حال، این نمک بی بو کاربردهای بسیار دیگری نیز دارد.
فهرست
خواص شیمیایی و فیزیکی نشادر (آمونیوم کلرید)
- فرمول : NH 4 Cl
- جرم مولکولی: ۵۳٫۵
- نقطه جوش: ۵۲۰ درجه سانتی گراد
- تجزیه در ۳۳۸ درجه سانتی گراد
- چگالی: ۱٫۵ گرم بر سانتی متر مکعب
- ظاهر : جامد هيگروسکوپيک بدون بو، بدون رنگ تا سفيد در اشکال مختلف.
این ترکیب در هنگام تجزیه گاز آمونیاک و کلرید هیدروژن تولید می کند. نشادر با هیدروکسید سدیم واکنش داده و گاز آمونیاک تولید می کند. این ماده با کربنات سدیم واکنش می دهد و کلرید سدیم و گاز آمونیاک تولید می کند.
خطرات شیمیایی نشادر ( آمونیوم کلرید)
نشادر(آمونیوم کلرید) با گرم شدن تجزیه می شود و دودهای سمی و تحریک کننده (اکسیدهای نیتروژن، آمونیاک و کلرید هیدروژن) تولید می کند. این ترکیب یک اسید ضعیف محلول در آب است. با نیترات آمونیوم و کلرات پتاسیم به شدت واکنش می دهد و باعث ایجاد خطر آتش سوزی و انفجار می شود و با به مس و ترکیبات آن وارد واکنش خورنده می شود.
تولید نشادر (آمونیوم کلرید)
نشادر (آمونیوم کلرید) به صورت تجاری از واکنش آمونیاک (NH 3 ) با کلرید هیدروژن تهیه می شود.
NH 3 + HCl → NH4Cl
نشادر (آمونیوم کلرید ) به عنوان محصول جانبی فرآیند Solvay نیز تشکیل می شود. در این فرآیند دی اکسید کربن و آمونیاک به محلول سرد اشباع شده از کلرید سدیم منتقل می شود.
CO 2 + 2 NH 3 + 2 NaCl + H 2 O → ۲ NH4 Cl + Na 2 CO 3
کاربردهای نشادر (آمونیوم کلرید)
نشادر یا آمونیوم کلرید را می توان به روش های مختلفی استفاده کرد، موارد استفاده و رایج ترین کاربردهای آن عبارتند از:
استفاده اولیه از نشادر به عنوان منبع نیتروژن در کودهای شیمیایی (که مربوط به ۹۰ درصد تولید آمونیوم کلرید در سراسر جهان است) مانند کلرو آمونیوم فسفات است. به عنوان یک ادرار آور برای افراد مبتلا به ادم یا بیماری های مختلف استفاده می شود. دوز ۹ گرم در روز برای این بیماری کافی است. این ماده با افزایش دفع کلیوی کلرید عمل می کند .در عین حال، به عنوان اسیدی کننده نیز استفاده می شود، زیرا این نمک باعث افزایش غلظت یون های هیدروژن آزاد می شود. نشادر یک خلط آور است و به تحریک مخاطی که باعث تحریک غدد مخاطی برونش می شود، کمک می کند
همچنین از این نمک برای تولید سلول های خشک قلع و در فرآیندهای گالوانیزه استفاده می شود. در صنایع مختلف به عنوان فلاکس برای لحیم کاری و حذف اکسید فلز استفاده می شود. همچنین در منسوجات و سفالگری نیز استفاده می شود.
مصرف نشادر(آمونیوم کلرید) باید تحت نظارت پزشک باشد زیرا برای برخی افراد مانند کسانی که دچار سیروز یا بیماری کبدی هستند مضر است. در صنایع غذایی از نشادر به عنوان یک افزودنی غذایی و مخمر در تهیه انواع نان استفاده می شود. این نمک همچنین یک مکمل غذایی برای دام (گاو) است.
آمونیوم کلرید همچنین در شامپو، رنگ مو و سفید کننده، شوینده و پاک کننده بدن، پاک کننده صورت، نرم کننده، مواد شوینده ظرفشویی و همچنین در روغن ها و نمک های حمام نیز به کار برده می شود. یکی از کاربردهای مهم آمونیوم کلرید به عنوان الکترولیت در باتری های سلول خشک است که در آن به دلیل یک ترکیب یونی از آن استفاده می شود.
از نشادر همچنین در اچینگ در ساخت مدارهای چاپی، به عنوان یک خاموش کننده آتش، ماده منفجره در استخراج مواد معدنی و به عنوان یک عامل پخت در چسب های مبتنی بر فرمالدئید استفاده می شود.
اثرات نشادر (آمونیوم کلرید) بر سلامتی
این نمک کاملاً بدون خطر نیست، زیرا احتمال مصرف بیش از حد آن وجود دارد. فشار خون بالا می تواند ناشی از آمونیوم کلرید باشد. تحریک، تنگی نفس، سرفه، حالت تهوع و سردرد همگی از علائم مسمومیت با نشادر هستند. این گازها پتانسیل ایجاد ناراحتی جدی در چشم را دارند. قرار گرفتن مزمن در معرض آن می تواند واکنشی شبیه به آسم ایجاد کند یا عملکرد کلیه را مختل کند.